Rollenbank (vermogenstestbank)  Artikel uit: Auto & Tuning (2002)Rollenbank (vermogenstestbank)   Het tunen van je motor teneinde meer vermogen, koppel en topsnelheid te verkrijgen is een kostbare aangelegenheid. De eerste extra peekaatjes zijn redelijk betaalbaar middels bijvoorbeeld een sportluchtfilter en sportuitlaat. Maar wil je een forse vermogenswinst. Dan komt er veel meer bij kijken.  Het is vaak maar afwachten of de dure motortuning/chiptuning het gewenste resultaat oplevert. Er zijn gevallen bekend waarbij het vermogen na het uitgeven van duizenden guldens aan tuning niet meer maar juist minder werd! Het motto van Jaap van Wuijckhuijse van SpeedCentre (Rijnstraat 33a, 4191 CK Geldermalsen, 0345-684  477, www.speedcentre.nl) is daarom”’meten is weten’ . Het is absoluut aan te raden om het vermogen van je bolide voor een tuningoperatie te laten meten op een rollenbank, zodat je later via een tweede test exact na kunt gaan wat het effect van de tuning is geweest. Het meten van het vermogen is maar één van de vele mogelijkheden. Afstellingsproblemen kunnen worden opgelost, waardoor het optimale vermogen wordt verkregen. Dat geldt niet alleen voor getunede circuitwagens, maar ook voor klassieke sportwagens, snelle GTI’s en andere sportieve straatkanonnen. De dynamische vermogenstestbank geeft tijdens de testruns via diverse sensoren supersnel inzicht in het functioneren van carburatie- en injectiesystemen, luchtinlaat- en uitlaatsystemen maar ook van bijvoorbeeld de nokkenassen. Aan de hand van deze meetresultaten wordt de beste modificatie gevonden. Een perfecte manier dus om snel oorzaken van problemen te vinden en te verhelpen. Dat geldt niet voor alleen getunede auto’; ook auto’s die rechtstreeks uit de showroom komen blijken te beschikken over verborgen vermogen. Met de gegevens van de rollenbank is een perfecte afstelling van onder meer de injectiesystemen en carburateurs en de timing van het motorblok mogelijk, zodat de auto optimaal en in de meeste gevallen ook beter zal presteren. Tijdens de zogeheten ‘runs’op de testbank registreert de computer de bereikte resultaten en vertaalt deze in duidelijke grafieken. Na afloop krijgt de eigenaar deze overzichten mee in een rapport. Hiermee beschik je over een objectief overzicht van de prestaties van jouw auto. De rollenbank van Speedcentre (en de meeste andere bedrijven die een vermogenstestbank hebben) is geschikt voor elk type auto met elk denkbaar vermogen. ‘Een Marcos RS 500 met fabrieksmotor boven de 500 pk afstellen is geen probleem’, aldus van Wuijckhuijse. Breed of smal  van een Fiat 500 tot een Corvette, alle bolides kunnen probleemloos op de rollenbank; er heeft zelfs al een kart op gestaan. De testbank van Speedcentre beschikt namelijk over rollen met een grote diameter en een groot roloppervlakte. Het risico van het warmlopen van de banden vermindert daardoor sterk. Dat is belangrijk omdat temperatuur een constant wisselende factor is en je bij grote temperatuur schommelingen niet zuiver kunt meten. Bij een auto met extreem veel vermogen zou je de banden op kleine rollen zelfs kapot kunnen stoken. Volgens Van Wuijckhuijse benadert een grote en brede rol de wegsituatie het meest. Ook kun je met een grote rol de auto in een hogere versnelling testen, wat nodig is bij grote vermogens in combinatie met een korte overbrenging. De rolweerstand op deze bank is zelfs nog wat minder dan op de weg. En hoe minder weerstand hoe zuiverder je kunt meten. Hoe gaat het? De auto wordt met de aangedreven wielen op de rollen gereden en vervolgens vastgezet met spanrollen. Deze kunnen vijf ton per stuk dragen. Een voorwielaandrijver wordt bovendien kruislings vastgezet zodat de auto niet van de rol gestuurd kan worden. De koeling is bij een run van zes tot acht seconden geen probleem natuurlijk blaast een verrijdbare ventilator wel koele lucht naar de radiateur. Het vermogen wordt gemeten aan de hand van de acceleratie van de massa van de rollenbank. Deze massa bedraagt plusminus 1000 kg en wordt aangedreven door de auto. Een sensor meet 52 keer per omwenteling van de rol de versnelling (of de vertraging) van de rol. Met deze gegevens wordt door de computer het vermogen bepaald en het koppel uitgerekend. Ook uit te lezen is de gemiddelde verbrandingsdruk in de motor – dit om na te gaan of de motor vanuit zijn potentie goed presteert – en is er een uitlaatgastester gekoppeld aan de computer. Deze meet de uitstoot van CO2 en HC. Al deze gegevens worden weergegeven in een duidelijk afleesbare grafiek.  Een complete run duurt niet langer dan zes tot acht seconden. Binnen dertig seconden zijn alle gegevens bekend.  Meestal wordt er gemeten in de derde versnelling, maar bij auto’s met extreem veel vermogen en een korte overbrenging wordt er getest in een hogere versnelling.  In eerste instantie wordt de acceleratie op de wielen gemeten, het vermogen aan de wielen dus. Het vermogen aan de krukas wordt via een formule berekend. Door het laten uitlopen van de motor op de bank kan het zogeheten transmissieverlies bepaald worden. Dit, uitgedrukt in een percentage, wordt ingevoerd in de computer en wordt afgetrokken van het vermogen op de wielen. De uitkomst van die rekensom staat voor het vermogen aan de krukas.  Bij een voorwielaangedreven auto is een transmissieverlies van tien tot vijftien procent acceptabel. Het vermogen aan de krukas is dan dus tien tot vijftien procent minder dan dat aan de voorwielen.  Bij een achterwielaangedreven auto treedt door de haakse overbrenging iets meer verlies op. De testbank zelf geeft ook een minimaal transmissieverlies.  Waar moet je op letten?  Zorg ervoor dat de auto in goede technische staat is voor je hem laat testen op de vermogensbank. Motor en aandrijving moeten technisch in goede staat zijn. Zorg ook dat bijvoorbeeld de kleppen juist gesteld zijn, de ontsteking goed afgesteld staat en – zeer belangrijk – dat er genoeg olie en koelvloeistof in de motor zit!  Bij Speedcentre wordt van te voren aan de eigenaar gevraagd hoeveel toeren de motor van hem/haar maximaal mag draaien. Normaal gesproken wordt altijd uitgegaan van het maximale toerental zoals dat door de fabrikant is vastgesteld.  Een motor zal eerder op straat dan op de vermogenstestbank kapot lopen. De belasting is zo kort dat iedere – technisch goede – motor een run op de testbank probleemloos kan doorstaan.  Een voordeel is dat je tijdens een run op de testbank de kans krijgt de motor tijdens het werk te horen en te zien draaien. En mooie gelegenheid om lekkages of andere mankementen op te sporen.   Wat is mogelijk?  Een run op een testbank is in eerste instantie bedoeld om het vermogen te meten, maar Jaap van Wuijckhuijse benadrukt dat er veel meer mogelijkheden zijn. Zoals het opsporen van storingen, ontstekingsproblemen, het optimaal afstellen van het mengsel, het meten van de compressie enzovoort. Over langere runs kun je meer storingen detecteren. Een testbank is daarom de snelste manier om problemen te ontdekken en op te lossen.  De bank van SpeedCentre is zowel dynamisch als statisch (ook elders soms het geval). Dat wil zeggen dat elk gewenst toerental vastgehouden kan worden om precies na te gaan wat een wijziging bij dit specifieke toerental voor gevolgen heeft. De motor kan dan tevens zo zuinig mogelijk afgesteld behalve in de ‘volgas’ stand  Eén van de mogelijkheden is ook het ijken van de kilometerteller, die vaak afwijkt door de montage van wielen en banden.  Een testbank kan problemen aan het licht brengen die een diagnosecomputer in een garage niet kan vinden.