Luchtfilters op de pijnbank  Artikel uit: Auto & Tuning (2004)Luchtfilters maken het verschil.   Auto’s meten aan steeds strengere geluidseisen voldoen. Dat lukt dankzij een heel scala van technische maatregelen. Het  beperken van de doorlaat van het luchtinlaatsysteem is zo’n maatregel. Dat kost met name in het middengebied vermogen en koppel. Daar komt ook nog bij dat een luchtfilter een onderdeel is waarop een fabrikant makkelijk kan bezuinigen. Tuurlijk, vijftig eurocent per filter stelt bij duizend auto’s niks voor, maar bij honderdduizend per jaar… Als zo’n voordeeltje bij twintig verschillende onderdelen te behalen is, kun je je vast wel voorstellen dat de boekhouders handenwrijvend achter het bureau zitten. De vaak relatief kleine doorlaat en het goedkope originele filter hebben tot gevolg dat bij het intrappen van het gaspedaal minder lucht in de cilinders stroomt dan voor optimale prestaties wenselijk is. De oplossing is het monteren van een sportluchtfilter. Dat kan een inlegfilter zijn, dat in de originele behuizing past. Het monteren is vaak niet eens een kwestie van minuten en het resultaat is er gaat gegarandeerd meer lucht doorheen, soms tientallen procenten. Wel blijft bij sommige auto’s het nadeel van de beperkte doorlaatopening. Zogenoemde open filters zijn er in diverse uitvoeringen. Het loopt uiteen van filters die in plaats van het originele filterhuis komen tot complete aanzuigsystemen, waarbij de lucht van een zo gunstig mogelijke plek wordt aangezogen. Gunstige plek wil in dit geval zegen dat er voldoende lucht binnen kan komen, lucht die ook nog eens zo koel mogelijk moet zijn, want koele lucht heeft een grotere dichtheid. Sportfilters verrichten geen wonderen. Afhankelijk van het soort filter(vervangend element of open filter), het type auto en de gezondheidstoestand van het motorblok, kun je er zo’n 2 tot 5 procent vermogenswinst verwachten en dan vooral in het middengebied, hoewel er altijd uitschieters naar boven of naar beneden mogelijk zijn. In het uiterste geval – wanneer de autofabrikant zelf al heel erg z’n best heeft gedaan – doet zo’n filter helemaal niks. Koele lucht Geen tuner die zal ontkennen dat met een goed sportluchtfilter vaak een (bescheiden) winstje aan vermogen en koppel is binnen te halen. Diezelfde tuner zal er ook meteen aan toe voegen dat daarvoor wel aan enkele belangrijke voorwaarden moet worden voldaan. Zo moet de aangezogen lucht, zoals gezegd, zo koel mogelijk zijn. Vervang je een origineel filterhuis door een open sportfilter, is er in sommige gevallen zelfs een grote kans dat je vermogen inlevert. Originele systemen zuigen tegenwoordig de lucht namelijk meestal aan vanaf een plek achter de grille of de frontspoiler. Haal je zo’n aanzuigsysteem weg, komt de lucht direct uit de motorruimte en die is warm, onder meer door de warmteafgifte van het blok en het inlaatspruitstuk. Jaap van Wuijckhuijse van Speed Centre deed wat proeven met een VW VR6 en ontdekte dat met een goede koeling van het inlaatspruitstuk 15 pk winst te boeken is. Om zo iets goed te doen zijn een paar sleufjes in de motorkap niet voldoende, de koellucht moet in grote hoeveelheden gericht binnen komen. Zomaar aangebrachte openingen kunnen zelf s een volkomen averechts effect hebben. De platte sleuven die je soms n de zijkanten van auto’s aantreft of achterin de motorkap voeren bijvoorbeeld vaak helemaal geen lucht aan, maar voeren juist lucht af. Dat kan gunstig zijn als je hitte kwijt wilt, maar is niet de ideale manier om een aanzuigsysteem te voeden. Monteer je een open sportluchtfilter, zorg dan dus in elk geval voor voldoende aanvoer van koele lucht. Dat kan soms door de originele aanzuigbuis te laten zitten. Zelf kun je een aanzuigsysteem voor koude lucht maken uit een stuk flexibele, hittebestendige (!) slang van ong 8 cm doorsnede. Kachelslang verkrijgbaar bij de automaterialenhandel voldoet hiervoor uitstekend. Monteer de ene kant achter de grille of bij een opening in de voorbumper/spoiler. Gebruik hierbij het liefst een flinke trechtervormige voorzetmond. Met alleen de diameter van de aanzuigstang is de luchtaanvoer aan de krappe kant. De uitlaatkant moet op zo’n 15 cm van het filter uitkomen. Liever niet dichterbij, de koude lucht moet immers om het hele filter kunnen wervelen. Bij een gesloten systeem sluit je de slang rechtstreeks op de inlaatopening aan. Verschillende systemen Om het effect van verschillende filtersystemen te meten gaan we met de Fiat Punto Abarth op de ‘pijnbank’ bij Speed Centre. We hebben zelf enkele Green filters meegenomen die representatief zijn voor de systemen die te koop zijn. Jaap van Wuijckhuijse werkt met de verschillende filters zo’n beetje zijn volledige testrepertoire af, compleet met motorkap open en dicht, garagedeuren open en dicht, koelfan uit, op halve kracht en ‘volgas’ en alle varianten die verder nog denkbaar zijn. En verschil is er… Jaap begint met het Green open luchtfilter dat reeds is gemonteerd. Eerst wordt de Punto gemeten met de motorkap open en volle koeling. Dat geeft prachtige resultaten, maar is niet erg realistisch. Met de kap dicht en de fan aan (als op de weg de rijwind) komen we dichter bij de werkelijkheid: de Fiat komt op 136,8 pk bij 6204 tpm. Volgens de fabriek moet het 130 pk bij 6300 tpm zijn, dus ontevreden zijn we niet. Je denkt dan misschien aan een ‘klantvriendelijke’ rollenbank, maar de prestaties wijzen anders uit. Het hoge gemeten vermogen verklaart de al eerder gemeten echte topsnelheid van 212 km/u, zeven meer dan de fabriek belooft. Ook blijkt regelmatig dat auto’s die op papier veel sneller zijn dan de Punto in de praktijk makkelijk bij te houden zijn. Met de fan uit moeten we 0,6 pk inleveren vanwege de warmere lucht. Het hoogst weergegeven koppel is 178 Nm bij plm. 3600 tpm. De koppelkromme is opvallend vlak over een breed toerenbereik. Over de gehele lijn liggen de waarden boven de fabrieksopgave (164 Nm-4300) liggende waarden aangeeft, met verschillen tot zo’n 20 Nm. We zeiden het al, op de weg is de Punto erg goed bij de les en deze metingen verklaren het een en het ander. Warmtestraling Met het originele filter, dat de lucht via een lange buis aanzuigt vanaf de voorkant van de auto, presteert de motor beter dan met het open Green filter: 138,2 pk is het beste resultaat  bij metingen onder zeer verschillende omstandigheden. Het is volgens Jaap ook makkelijk verklaarbaar waarom. Het ligt niet aan het open filter zelf, maar aan de nogal ongelukkige plaats. Het zit namelijk bij de Fiat ingekapseld tussen de motorkap en de motor die veel warmte afgeeft. Dan kun je proberen wat je wilt, maar je houdt het probleem van de warmtestraling van de motor en de gebrekkige toevoer van frisse lucht om het filter heen. Twee voordelen blijven natuurlijk: je heb teen mooier motorgeluid en je hoeft het filter nooit meer te vervangen.En bij een andere auto, met meer ruimte om het filter, zullen de resultaten van een simpel open sportfilter waarschijnlijk veel gunstiger uitpakken. Dat maakt ons nieuwsgierig naar het effect van een sport-inlegfilter, maar juist dat hebben we niet meegenomen en Jaap heeft ook niets passends liggen. Tijd om de Green Twister te monteren, een gesloten systeem, compleet met aanvoerbuis. Soortgelijke aanzuigsystemen zijn ook van andere fabrikanten verkrijgbaar, bijvoorbeeld van K&M. Kijken we naar de grafiek, zien we een maximum van 139,7 pk bij 6197 tpm. Anderhalfpk winst in vergelijking met het beste resultaat met het standaardfilter. Ook het koppel geeft over de gehelee linie een lichte verbetereing te zien, met een hele kleine duik (in vergelijking met het standaardfilter) tussen de 2650 en 3375 tpm Bij de Twister gaat de vermogenskromme ook langer door, bij het originele en het open filter gaan de lijntjes ongeveer tegelijkertijd kelderwaarts. Ook nu weer is er de rare ‘koppelexplosie’ in het begin, maar wetend waar die vandaan komt, laten we die voor wat het is. Jaap, wat betreft filters geen optimist, is verbaasd over het resultaat van de Green Twister:’Hm, moet je kijken, dat ding levert nog wat op ook! En volgens mij is er meer uit te halen, want de aanvoeropening is veel te klein. Je moet toch eens proberen of je niet ergens een soort inlaattrechter kunt krijgen die je zo dicht mogelijk bij de grilleopeningen zet. Dan wordt de koude lucht echt naar binnen gestuwd en dat ga je merken met je vermogen. Nee, ’t valt me niks tegen dat ding.’ Het belangrijkste Met een goed filtersysteem kun je vermogen winnen. ‘goed betekent in dit verband een geringe stromingsweerstand. De motor kan op deze manier maximaal (verschilt van auto tot auto sterk) zo’n 40% meer zuurstof binnen krijgen. Dat geeft een betere cilindervulling en dus meer pk’s en Nm’s. Voorwaarde is dat je het filter goed monteert en vooral ook voor een royale aanvoer van frisse lucht zorgt. Toch, en dat klinkt vreemd uit de mond van een pk-junk, vermogenswinst komt zelfs bij een sportsysteem niet op de eerste plaats. Boven alles moet een luchtfilter ervoor zorgen dat er volkomen schone lucht de verbrandingsruimte in gaat. Een paar zandkorreltjes kunnen je dure motor volkomen ruineren en dat voel je aanzienlijk beter dan een handjevol peekaas extra. Kies altijd voor een filtersysteem van een vertrouwd merk. Dat kost gegarandeerd meer geld, maar je weet dan ook wel zeker dat het product door en door getest is en er niet is bezuinigd op het filtermateriaal. Bovendien zijn sportfilters (met een onderhoudskit) uitwasbaar en gaan meestal een autoleven mee. Op de langere termijn verdien je de investering dus vanzelf terug. Montagetips Voor extra luchttoevoer kun je bij een origineel filterhuis in de onderkant een aantal gaten boren. Hou er rekening mee dat dit een tamelijk definitieve ingreep is en dat niet iedereen het toegenomen aanzuiggeluid waardeert. Let er ook op dat je zo geen ‘bypass’ voor ongefilterde lucht maakt! Bij sommige (oudere) auto’s moet, na montage van een sportfilter, de mengselverhouding worden aangepast om de motor niet arm te laten lopen. Bij carburateurs zul je soms de sproeierbezetting moeten (laten ) wijzigen. Moderne motoren hebben een ‘zelfdenkend’ motormanagement dat de luchttoevoer vanzelf aanpast. Ga bij twijfel naar de vakman. Bij een auto die al wat meer kilometers heeft gelopen, kan de benzinedrukregelaar versleten zijn. Bij hoge toerentallen kan dan, in verhouding tot de beschikbare zuurstof, niet genoeg brandstof worden aangevoerd. Met een goede benzinedrukregelaar (Power Boost Valve is een bekende naam) kun je het uiterste uit de kan ehhh… motor halen. Hoewel iedere  fabrikant beweert dat zijn filters vele tienduizenden kilometers mee gaan zonder dat ze gereinigd hoeven te worden, kun je beter het zekere voor het onzekere nemen. Hou gewoon aan dat je ieder jaar (woon je nabij het strand of een andere zandrijke omgeving vaker) de boel moet schoonmaken, wat overigens niet langer hoeft te duren dan een minuut of tien. Je hebt er wel een reinigingssetje voor nodig. Breng de nieuwe olie zeer spaarzaam aan!